De regel bestond al voor nieuwbouw, maar binnenkort geldt hij ook voor bestaande woningen. Vanaf 1 juli zijn rookmelders in Nederland wettelijk verplicht. Kan daar eigenlijk op worden gehandhaafd? Hoever gaat dat?

Onderschat het nut van een rookmelder niet, klinkt de boodschap al langere tijd. Aangezien je in je slaap niet kunt ruiken, ben je in een noodsituatie afhankelijk van je gehoor. Toch heeft (nog) niet ieder huishouden die bescherming ingebouwd.

Het Verbond van Verzekeraars maakte in oktober bekend dat het aantal woningbranden in 2020 was toegenomen, mogelijk doordat we tegenwoordig meer thuiswerken. En ook vanwege een onderzoek van TNO uit 2019 zouden er alarmbellen af moeten gaan. Als elke woning een werkende rookmelder zou hebben, kan dat dertien mensenlevens per jaar redden. Hangt er overal een melder die een geluid van 520 hertz produceert (speciaal voor doven en slechthorenden), dan zou dat zelfs 22 levens per jaar kunnen redden.

Verrassend is het dus niet dat de overheid nu actie heeft ondernomen. Elke verdieping van een woning moet straks een rookmelder hebben. Via rookmelders.nl, een initiatief van Brandweer Nederland en de Nederlandse Brandwonden Stichting, kun je via een tool uitrekenen hoeveel melders jouw huis nodig heeft. Maar hoe zit het nou precies met die verplichting? Kun je bestraft worden als je straks geen melder hebt?

‘Kopen en ophangen is één, maar zijn ze wel goed onderhouden?’

“Gemeenten hebben zelf de mogelijkheid om de keuze te maken of zij in 2022 actief op deze verplichting gaan controleren”, laat de Rijksoverheid weten in een online toelichting. “Bijvoorbeeld door hier tijdens reguliere controles uitdrukkelijk naar te kijken of door steekproefsgewijs op deze verplichting te gaan controleren.” Maar dat lijkt onhaalbaar. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) laat weten dat controles onrealistisch zijn.

“Rookmelders kunnen levensreddend zijn”, vertelt VNG-woordvoerder Esther Verhoeff. “Dus vanwege de signaalwerking is het goed dat het in de regels komt dat huizen rookmelders moeten hebben. Maar de realiteit is dat gemeenten hier niet actief op kunnen gaan handhaven. Er is ook niet onderzocht wat de financiële gevolgen voor gemeenten zijn als ze dit moeten gaan handhaven.”

Voor gemeentes is er dan ook vooral qua bewustwording een belangrijke taak weggelegd. Ook Brandweer Nederland draagt daar graag aan bij. Zo benadrukt brandonderzoeker Joost Ebus dat de rookmelder zelf nog niet genoeg is. “Kopen en ophangen is één, maar wie ziet of jij de rookmelders ook goed onderhouden hebt en of er werkende batterijen in zaten op het moment van brand? Daarom wederom: hang ze niet op voor de minister of voor een verzekeraar, maar in de eerste plaats voor je eigen veiligheid en voor de mensen wier leven je lief is.”

‘Schaf elke tien jaar een nieuwe rookmelder aan’

In de aanloop naar 1 juli zullen voorlichtingscampagnes zich dan ook niet zozeer concentreren op de verplichting zelf, maar vooral op de juiste plek voor een rookmelder en het onderhoud ervan. Want je woning mag dan misschien voldoende rookmelders hebben, door stofdeeltjes of veroudering zou het kunnen dat zo’n apparaat zijn werk niet meer goed doet. Daarom is het advies van Brandweer Nederland om elke tien jaar een nieuwe rookmelder aan te schaffen.

Wil je ook zeker weten dat de melder zijn werk goed blijft doen, haal er dan maandelijks een stofzuiger overheen. Test hem tijdens die schoonmaak dan ook meteen uit via de standaardknop. “Een handig moment daarvoor is de eerste maandag van de maand, om 12.00 uur”, geeft Ebus nog als tip. “Als de sirene dan landelijk wordt getest, word je automatisch herinnerd om ook je eigen alarm op orde te houden.”

(Artikel overgenomen van Nu.nl d.d 26 Januari 2022)